Düzenlediğimiz fotograf atölyesi çalışmalarının bazılarında katılımcı arkadaşlar yaptıkları fotograf çalışmalarını siyah beyaz olarak sunarlar. Böyle bir sunum karşısında ilk sorum neden siyah beyaz tercihi kullanıldığı hakkındadır. Genelde de aldığım cevap hiç değişmez: “Çünkü bence böyle daha güzel!” Şunu üzülerek söylemeliyim ki bu maalesef bir yeterli cevap değildir. Çünkü “öyle daha güzel” olduğundan bir şüphem yoktur, neden öyle daha güzel olduğunun da açıklanmasını beklerim.
Bir görüntüyü siyah beyaz olarak kullanmanın birkaç sebebi olabilir. Bunlardan birincisi konunun dramatik yapısının siyah beyaz olarak sunulmasının anlamı daha güçlü hale getirmesidir. Birçok portre fotografında siyah beyaz tercihinin ana sebebi de budur.
Siyah beyaz fotograf çekmenin bir başka sebebi de çevredeki farklı renklerin ilgiyi ana konudan uzaklaştırmasıdır. Tüm renkleri siyah beyaza çevirdiğimizde gri tonlarına dönüşürler. Böylece ilgi ana konuda daha kolay toplanabilir. Pek çok sokak fotografçılığıyla uğraşan fotograf gönüllüsünün siyah beyaz çalışmasının temel nedeni de budur.
Üçüncü sebep ışığın rengi vurgulamasının mümkün olmadığı homojen koşullarda gri tonları kullanarak kontrast yardımıyla ana konuyu vurgulamaktır. Kapalı havalarda ve iç mekanlarda siyah beyaz kullanımı da bu sebepledir.
Bir görüntüyü siyah beyaz olarak fotograflamanın 3 yolu vardır. Bunlardan birincisi analog dönemde olduğu gibi siyah beyaz film kullanarak, karanlık odada film banyo – kart baskı yöntemidir ve en etkili sonucu alabildiğimiz çalışma budur.
İkinci yöntem dijital fotograf makinesindeki MONOCHROME (Siyah Beyaz) seçeneği ile çekim yapmaktır. Ancak bu yöntemde renkleri kaydetmeyen makineniz sadece gri tonlarda kayıt yapacağından dolayı etkili bir siyah beyaz görüntü elde edemeyiz. Etkili bir siyah beyaz fotografta siyah ve beyaz ile birlikte gri tonları da kaydedebilmek gerekir. Dijital makine ile çekilen siyah beyaz fotograflarda ağırlıklı olarak gri tonlar yer alır.
Dijital teknolojide etkili siyah beyaz elde etmenin yolu fotografları renkli olarak kaydedip daha sonra farklı bilgisayarda görüntü işleme programıyla üzerlerinde çalışmaktır. Bu sayede tüm renkleri ayrı ayrı gri tonlarda oluşturmak mümkündür. Elbette bu yöntem için fotografların RAW formatta kaydedilmesi gerekmektedir.
Dijital fotograf makinelerinde RAW ve JPEG olarak 2 farklı formatta çekim yapılabilir (bazı markalarda TIFF ile birlikte 3 format bulunur). RAW formatta fotografı oluşturan ögeler bilgi dosyası olarak kaydedildiği için dosya üzerinde kalite kaybı olmadan çalışmak mümkündür.