Fotograf çerçevesindeki unsurların, büyüklüğü, biçimi, hareketi (doğrultu ve yön), ton değerleri ve renklerin gösterdiği benzerliktir ve bu anlatıma güç katar.
Uyumla ritim arasında ne fark var diye bakarsak; ritimde birinci koşul öğelerin eşdeğer olmasıdır. Öğelerin birbirlerinin aynısı (büyüklük, renk, biçim vb yönlerden) olması gerekmektedir. Uyumda ise öğelerin benzerliği yeterlidir. Ritimde öğeler arası mesafe eşit ya da belli bir düzende olmalıdır. Uyumda ise öğelerin boyutu ve aralığı konusunda ritimdeki gibi eşitlik aranmaz. Sadece öğelerin uygunluğa, birbirine yakışan veya çağrıştıran öğelerin beraberliğine bakılır.
Örneğin Kapadokya’nın tipik kıvrımlı arazisinde bir fotograf çeksek; belki hiçbir kıvrım diğerinin aynısı olmayacak ama benzer ve uyumlu olacaklardır. Kısacası yan yana bulunan birden çok öğenin tekil hallerine göre daha güçlü etki yapması halidir.
Bazen ritim ve uyum birlikte kullanılabilir. Hareket eden öğelerin aynı tarafa yönelmesi ya da duran nesnelerin aynı tarafa yönelişi, bir grup insanın aynı yöne bakmaları gibi, biçimsel bir ritim ile birlikte hareketteki uyumu sağlar.
Fotografta uyum birkaç şekilde kullanılabilir :
Biçimsel uyum:
Küçüklü büyüklü benzer biçimlerin arasında biçim uyumu söz konusudur. Yuvarlak biçimlerin yuvarlak biçimlerle gösterdiği uyumdur. Aynı şey köşeli ya da sivri biçimler arasında da söz konusudur. Mimari fotograflarda sıklıkla karşılaşılan bir uyumdur. Camilerdeki ana kubbenin etrafındaki küçük kubbeler buna en güzel örneklerden biridir. Aynı tür ağaçlardan oluşan bir koruda ya da bir ipe asılı çamaşırlar arasında da benzer bir uyum vardır.
Hareket uyumu:
Fotograf içindeki hareketli öğelerin aynı hareketi ya da aynı yöne doğru hareketleri yapmasının sağlayacağı uyumdur. Dans gösterilerinde çekilecek fotograflarda bu uyumu görmek çok kolaydır. Yuvarlak masa etrafında yemek yiyen insanların aynı anda ortada bulunan yemeğe kaşık uzatmaları da böyle bir uyuma işaret eder.
Ton uyumu:
Bir fotografta gri skalanın komşu basamaklarına ait tüm değerleri yan yana geliyorsa ya da birbirinin katları olan değerler yer alıyorsa burada uyumlu tonlardan vardır denir.
Renk uyumu:
Renklerin dizili olduğu spektrumdaki komşu renkler için kullanılır. Örneğin kırmızı ile turuncu, sarı ile yeşil arasındaki uyumdan söz edilir. Bilimsel terminolojide bunun adı “bağlantılı renkler”dir.
Bir sonraki yazımız KONTRAST hakkında olacak…