Kimi zaman fotoğrafını çektiğimiz konunun ne kadar büyük ya da ne kadar küçük olduğu anlaşılmaz. Büyüklüğü ya da küçüklüğü belirgin hale getirmek için ana konunun yanına boyutunu bildiğimiz bir şey koymak anlatıma çok yardımcı olur. Bizim boyutunu en iyi bildiğimiz “şey” bir insandır. Kadrajda yer alan bir ağaç bize boyutu anlatmaz çünkü bir ağacın da ne kadar olduğunu bilmiyoruz, türüne ve yaşına bağlı olarak boyutları değişkendir. Ama bir insanın boyunu üç aşağı beş yukarı tahmin edebiliriz. Örneğin 3 metre 5 metre olmayacağını biliriz… Boyutunu bildiğimiz öge ana konuyla kıyas yapma ve boyutları tahmin etme şansımız olur. Türkiye’nin en önemli fotoğraf platolarından olan Kapadokya bölgesindeki peribacalarının da yalnız başlarına fotoğraflanması durumunda boyutlarını tahmin etmek güçtür. Bölgede irili ufaklı pek çok peribacası bulunur. Bunlardan bazıları vadilerin içlerinde yer alır ve yanlarına gidildiğinde siluetlerini gökyüzüne düşürmek ve belirgin hale getirmek mümkündür. Ters ışık koşulunda bulunan peribacalarının siluet görüntülerin oluşması için ışık ölçümünün gökyüzünden yapılması gerekmektedir. Böylece gökyüzünün renkleri doğru oluşurken yeterli ışığı almayan ön plandaki peribacaları siluet olarak oluşur. Peribacaları arasında yürüyen bir kişi boyutları algılamak için ölçek oluşturur ve boyutlar algılanır hale gelir. Ayrıca kadrajda bulunan kişi fotoğrafa yaşam ögesi katar, dinamizm ekler. Elbette yürüme eylemini etkili gösterebilmek için adım atıldığı an deklanşöre […]
Read More ›
Özellikle insanların fotoğraflarını çekerken bazı müdahalelerle görüntüyü daha etkili hale getirmeye çalışırız. “Işığa doğru döner misin?”, “Bu tarafa bakar mısın?” ya da “Gülümseyin!” demek dahi fotoğrafın daha güçlü oluşması için yaptığımız müdahaleler arasındadır. Bu küçük müdahaleler dışında zaman zaman kadrajı, fotoğrafı tamamen oluşturduğumuz kurgular da çalışıyoruz. Düzenlediğimiz fotoğraf yolculuklarında ve atölye çalışmalarında bu tarz kurgu çekimleri, katılımcı dostlarımız benzer konularla karşılaştıklarında hangi tercihleri ne amaçla yapabilecekleri konusunda rehber olması umuduyla hazırlıyoruz. Bir fotoğraf çalışması için kurgu yaptığınızda unutmamanız gereken stüdyo çalışan bir profesyonel fotoğrafçı gibi artık her şeyin sizin kontrolünüzde olduğudur. Çekimi yapacağınız mekân, ışık koşulu, varsa modellerinizin duruşu, bakışı gibi her türlü detayı sizin planlamanız gerekir. Bununla birlikte her konunun farklı açılardan, kadrajlardan farklı bir sonuç verebileceğini düşünerek olası tüm kadrajları da çalışmanız gerekir. Kurgu yapıldığında amaç etkili en az bir fotoğraf ile çalışmayı tamamlamaktır. Örnek fotoğraflar dünyanın en fotografik etkinliklerinden biri olan Hindistan Pushkar Deve Panayırı’nı fotoğraflamak için düzenlediğimiz fotoğraf yolculuğu sırasında yaptığımız bir kurgu çalışmasından… Bu kurgu için günbatımına yakın bir zaman dilimini seçtim, böylece hem akşam ışığının yumuşak etkisini hem de günbatımının ters ışık koşulunu çalışabilecek fırsatlar doğmuş oldu. Çekim noktası için Pushkar Çölü içerisinde bir kumul tepesini belirleyerek gerektiğinde çöl dokusunu gerektiğinde gökyüzü boşluğunu kullanabileceğimiz […]
Read More ›
Düzenlediğimiz fotoğraf atölyeleri ve çalışmalarında teknik ve biçim konularını konuşurken her bir başlık birbirinden bağımsız başlıklar gibi anlatıyoruz. Enstantaneyi anlatırken diyafram yokmuş gibi, diyaframı konuşurken ISO ilgisiz gibi analtıp daha sonra bu ögeleri bir araya getiriyoruz. Kompozisyonda da belirginlik, grafik, renk, ilgi merkezi gibi başlıkları birbirinden ayrı başlıklar gibi açıklıyoruz. Ancak makinemizi boynumuza omzumuza asıp dışarı çıktığımızda ve bir fotoğraf çekimi yaptığımızda tüm bu bilgiler ve tercihler bir arada çalışılması gereken konular olarak karşımıza çıkıyor. Bu nedenle bir çok atölye çalışmasında “biz bu başlıkların hepsine hakim olur, bir konuyla karşılaştığımzıda uygun olanları kullanırız” gibi bir tanımlamayla konuyu toparlamaya çalışırım. İran İsfahan’da yer alan Siosepol Köprüsü’nün alt bölümü iç içe geçen kemerlerin sağladığı ritim ile güçlü bir görselliğe sahiptir. Ancak sadece ritim bilgisi bizim etkili bir fotoğraf oluşturmamıza yeterli olmaz. Aynı zamanda perspektif etkisini, renk ile ilgi merkezini ortaya çıkarmayı, gidiş – bakış boşluğunu doğru kullanmayı, uygun anda deklanşöre basmayı, çekim açısını doğru seçmeyi de bir arada kullanmamız gerekir. Köprünün altını temizleyen görevlinin kıyafeti genel ortam ile kontrast oluşturduğu için etkili bir kadraj olabilmenin ilk ipucuydu. İç içe geçen kemerlerin oluşturduğu ritim ve perspektif etkisini en güçlü görebileceğimiz noktaya yani tam ortaya geçerek çekim açısını belirlemiş oldum. Görevliyi Altın Kesim’e denk […]
Read More ›
Fotoğraf kararsız ve bilinçsiz bir kayıt değildir. Fotoğraf çeken kişi neyi anlatacağını, nasıl anlatacağını, hangi teknikleri kullanacağını, nasıl bir anlatım dili oluşturacağını bilir, konuya tüm bu tercihlerini birleştirerek belirlediği bir ana fikir çerçevesinde yaklaşır. Konunun yeterince güçlü vurgulanmadığı, anlatılmadığı, gösterilmediği fotoğraflar için ilgi merkezi zayıf ya da ilgi merkezi yok denilir. İzleyen gözün fotoğrafa girmesini sağlayan, ana konuyu, ana fikri anlatan, gösteren vurgulu öge fotoğrafın ilgi merkezidir. Görüntünün, görselliğin tekdüzeliğini yok eden bu öge, fotoğrafın temel yapı taşıdır. Fotoğrafçının yaptığı tercihlerle ortaya koyduğu ilgi merkezi, fotoğrafı sadece bir görsel kayıt olmaktan öteye taşır. İzleyen gözün fotoğrafa girmesini, anlatılan konuyu anlamasını, gösterilen konuyu görmesini, verdiği mesajı almasını sağlayacak olan ilgi merkezinin kolayca algılanması aslında kompozisyonun temel amaçlarından biridir. Konuştuğumuz, konuşacağımız tüm kompozisyon kriterleri, alternatif kompozisyon arayışları ve yapılan tüm teknik tercihler (aydınlatma, ışık ölçümü, enstantane – diyafram, objektif kullanımı vb.) ilgi merkezini daha güçlü bir şekilde ortaya çıkarmak içindir. İlgi merkezinin olmadığı ya da yeterince vurgulanmadığı fotoğraflar etkili olmayacaktır. Dünyanın çatısı da denilen Everest Dağı Ana Kampı’na yaptığım yürüyüş sırasında 5160 metre yükseklikteki Gorak Shep yerleşiminde 7861 metrelik Nuptse Dağı’nın hemen altında konakladım. Nuptse Dağı heybetli bir şekilde gün içerisinde sürekli değişen ışık ve bulut koşullarıyla en önemli fotoğraf konusu oldu. […]
Read More ›
Birçok fotoğraf gönüllüsü hangi makineyi, hangi objektifi satın alması gerektiğini dert edinir, bir başka grup hangi diyafram değerinin en keskin sonucu vereceğini kafasına takar, büyük çoğunluk ne kadr çok geziye çıkarsa o kadar “güzel” fotoğraflar çekebileceğini iddia eder… Oysa ki fotoğraflarımıza bakıldığında bunların hiçbiri izleyicinin aklından geçmez… Bir fotoğrafa bakıldığında 2 soruya cevap aranır: bu fotoğraf bize ne anlatıyor ve bunu nasıl anlatıyor? Bu soruların cevaplarında neredeyse teknik hiç bir başlık yoktur. Anlatılan içerik, bunu nasıl bir yaklaşımla anlattığınız, kurduğunuz biçim dünyası ve ortaya çıkardığınız duygu asıl dert edilmesi gereken konulardır. Fotoğraf diğer anlatım yollarından farklı bir dildir. İzleyicinin de duygularını anlama dahil ettiği için John Berger tarafından bir yarı-dil olarak tanımlanmıştır. İzleyiciyi bu dile, iletişime dahil etmek için etkili, güçlü bi kompozisyon oluşturmak önemli bir niyet olacaktır. Genel fotoğrafik anlatım yollarından farklı bir yaklaşım ortaya koymanın ilk adımı neredeyse tüm değişkenlerde uç noktaları denemektir. Kullandığınız objektifin en geniş açını seçmek, diyaframı en açık ya da en kısık değerde kullanmak, en yakına gitmek ya da en uzak yerden çekimi yapmak bu uç noktalara örnek olabilir. Bunlarla birlikte bakış yüksekliğini de değiştirmek sıradan anlatımlardan bizi kurtaracaktır. Fotoğraf 2 boyutlu bir anlatım dili olduğundan arka planda kalan konular öndeki ana konunun üstüne […]
Read More ›
Fotoğraf çalışması yaptığımız konunun dramatik yapısının renklerden daha çok siyah beyaz olarak aktarılması anlamı destekliyorsa böyle bir tercih daha etkili bir atmosfer oluşturacaktır. Siyah beyaz film kullanmak ya da RAW dosyalar üzerinden siyah beyaz çevirme çalışması yapmak en güçlü sonuçları alabildiğimiz yöntemlerdir. Bunlarla birlikte yeni dijital makinelerdeki bazı filtre özellikleri farklı sonuçları çekim sırasında almaya da yardımcı olmaktadır. Olympus fotoğraf makinelerindeki ART (sanat) modunda bulunan DRAMATİK filtre içesinde yer alan siyah beyaz seçeneği ilk olarak renkleri siyah, beyaz ve gri tonlar olarak kaydetmeyi sağlar. Buna ek olarak tonlar arasındaki kontrastı da değiştirerek sıradan bir görüntüyü oldukça etkili bir hale getirebiliyor. Vefa – Süleymaniye arasında gerçekleştirdiğimiz bir fotoğraf yürüyüşünde Ebu’l Vefa Türbesi hazire (açık mezar) bölümünde ışık – gölge üzerine çekimler yaparken çevredeki meraklı kediler de çevremizde dolaşmaya başladılar. Mezar taşları etrafındaki ağaçların oluşturduğu gölgelerin ortaya çıkardığı homojen ışık sebebiyle renklerin, tonların zayıflaması etkili kadrajlar oluşturmayı engellediğinden ART / DRAMATİK / SİYAH BEYAZ seçeneğiyle çekim yapmaya karar verdim. Bu filtrenin kontrastı arttırması sayesinde aydınlık olan bölgeler güçlü, gölge alanlar da aydınlık alanları öne çıkaracak şekilde oluştu. Çektiğimiz fotoğraflarda kadrajın yatay ya da dikey olmasına karar verirken öncelikli olarak konunun doğasına dikkat ederiz. Mezar taşlarının dikey görüntüsü sebebiyle kadrajı da dikey olarak […]
Read More ›
Fotoğraf pek çok fotoğraf gönüllüsü için keyifli bir hobi olduğundan genellikle ışığın renk ve aydınlatma yönünden güçlü olduğu sabah ve akşam saatlerini tercih ederler. Bununla birlikte havanın da iyi olduğu dönemlerde fotoğraf çalışmayı daha keyifli bulurlar. Oysa ki farklı hava durumlarında da etkili atmosferler oluşur ve verimli fotoğraf çalışmaları yapılabilir. Yağmur ve kar gibi hava durumlarında da fotoğraf çekimlerine devam etmek etkileyici sonuçlar sağlayabilir. Bu tarz hava durumlarında çekim çalışması yapabilmek için fotoğraf makinenizin su geçirmez olması ya da makineler için özel olarak yapılan yağmurluklardan kullanmak doğru bir önlem olacaktır. Nepal’in “güzellikler şehri” olarak kabul edilen Patan’da yakalandığımız yağmur sırasında sığındığımız kafenin penceresinden yağmurda yürüyen insanların fotoğraflarını çekmeye karar verdim. Şemsiyeler güçlü görsel ögeler olarak fotoğrafta atmosfer oluşturmayı kolaylaştırıyordu. Yürüyen insanların birbirleriyle çakışmadan kadrajda yer alabilmeleri için yüksek bir noktadan çekim yapmak gerekiyordu. Çekim açısını bulduktan sonra da çekim zamanlaması da önemliydi. Adımların atıldığı bir anı tercih etmenin yanı sıra insanların birbirinden çok uzak olmadığı ve üst üste binmedikleri bir anı tercih etmek gerekiyordu. Yoğun yağış sırasında ışığın da az olması açık diyafram ve yüksek ISO kullanımını da kaçınılmaz tercihler olarak oluşturdu.
Read More ›
Sis, duman gibi konular fotoğrafta doğal atmosferlerdir. Fotoğrafa çok güçlü etki edecek bir studium sağlayan bu ögeler aynı zamanda kadrajının bazı bölümlerini örter ve ilgi diğer bölüm üzerine kolaylıkla toplanabilir. Hindistan Varanasi şehrinde kutsal Ganj Nehri kıyısında yılın her günü düzenlenen Aarti Törenleri farklı aşamalardan oluşuyor. Bir tarafta tapınak görevlileri töreni gerçekleştirirken diğer yanda başka görevliler bir sonraki adımın ekipmanını hazırlıyor. Fotoğrafta törenin sonraki adımında tütsülerle yapılacak bölüm için hazırlık yapan görevliyi görüyorsunuz. Sadece sokak lambalarıyla aydınlanan bir ortam olduğundan ışık çok az ve aktüel bir çekim yaptığım için tripod kullanma şansım yok. Bu nedenle yüksek ISO değerleriyle çalışmak verilmesi gereken ilk karardı ve bu fotoğraf için ISO’yu1250 olarak ayarladım. Yüksek ISO değeriyle birlikte açık diyafram olarak 2,8’i tercih ettim böylece enstantane değeri olabileceği en yüksek değere çıkmış oldu. Geniş açı objektif kullanarak ön plandaki tütsüleri ve adamı vurgulamak, arka planı da dumanla örterek atmosferi güçlendirmek mümkün oldu. Dumanın oluşturduğu atmosferin etkisinin artması izleyen göze bir ilgi merkezi vermekle mümkün olacağından dumanların aralandığı ve adamın aradan göründüğü bir an deklanşöre basmak fotoğrafı ortaya çıkardı.
Read More ›
Yaptığımız kadrajlarda ana konuyu ön plana çıkarmanın en kolay yollarından biri arka planı boş bırakmaktır. Bunu yaparken karanlık bir fon ya da tamamen netsiz bir arka plan bize çok yardımcı olur. Bununla birlikte arka planda hiçbir şey bulunmayan ve sadece tek bir ögeden oluşan fotoğraflarda da algı çok kolaydır. Düz bir duvar, tek renge sahip bir zemin ya da gökyüzü boşluğu bu temiz fona örnek olabilir. Dış mekanda fotoğraf çekimi yaptığımız pek çok konuda yüksekliğimizi değiştirmek, çekimi normal göz hizasından daha aşağıda bir yükseklikten yapmak başrolde olan ana konumuzu gökyüzüne düşüreceği için bu, temiz fonu sağlamakta en çok kullandığımız yöntemdir. Arka planda hiçbir şeyin olmaması, boş bir fon kullanmak algıyı çok kolaylaştırır, ancak bu durumda ana konunun çok etkili bir öge olması gerekmektedir. Güçlü bir ifadesi olan portre, çok güzel bir çiçek, farklı bir hareket yapan insan gibi kadrajda tek başına görünecek olan konunun tüm ilgiyi taşıyabilecek güçte olması gerekir. Yine Varanasi’de ganj nehri kıyısındayız. Bir başka sadu gökyüzüyle çok güçlü kontrast oluşturan turuncu kıyafetiyle nehre inen basamaklarda oturuyor. Hemen daha aşağıda bir basamağa inerek sadunun çevredeki tüm ögelerden kurtularak temiz bir gökyüzü üstünde kalmasını sağladım. Tüm insan ve portre fotoğraflarında olduğu gibi ten renginin doğru görünemsini sağlamak için ışık […]
Read More ›
Koyu renkli camları sayesinde ND (Neutral Density – Yoğunluk) filtreler çok düşük enstantane değerleriyle çekim yapma şansı verirler. Eğer ışık kırma katsayısı yüksek bir filtre kullanırsak pozlama süresi çok uzar ve kadrajımızda hareketli olan konular normalde görmeyeceğimiz bir hale gelebilirler. Örneğin deniz kenarındaki dalgalar pozlama süresi boyunca kıyıya çarparlar ve uzun pozlama sayesinde tülümsü bir görüntü oluştururlar. Anamur tarafındaki Mamure Kalesi denizin içine uzanan yapısıyla ilginç bir görsellik taşır. Ancak özellikle yaz mevsiminde neredeyse gün boyunca çok dik açıyla gelen güneş sebebiyle fotoğrafının çekilmesi zor bir konudur. Sert ve dik gelen ışık gölgeleri yok edecek dokusu, detayı olmayan bir yüzey görüntüsü oluşturacaktır. Bu sonuç estetik olmayan bir görüntü kaydıdır. Fotoğrafçı dediğimiz kişi mazeret yerine fotoğraf üretmekle mükellef olan kişidir. Bu nedenle fotoğraf için uygun olmayan bir ışık koşulunda dahi ne yapılabileceğinin çarelerini aramak bizim öncelikli işimizdir. Fotoğrafı çekerken öncelikli olarak geniş açı obejktif kullanarak ön plandaki kayalıkların fotoğrafta daha güçlü görünmesini sağladım. Bu amaçla tripodumu kayalıklara yakın bir noktaya kurdum. Daha sonra en kısık diyafram değerim olan 22 ile ışık ölçümünü yaptım. Enstantane değerini 1 / 30 saniye olarak buldum. 10 stop ışık kırma katsayısı olan ND filtremi takınca aynı ışık koşulu 30 saniye olarak oluştu. Bu sayede sürekli hareket […]
Read More ›
